Böbreklerimizin hayatımızı ve aktivitelerimizi sürdürmeye yetecek kadar fonksiyonlarını yapamaması sonucu yeni bir böbreğin ameliyatla vücudumuza yerleştirilmesi işlemine böbrek nakli denir. Günümüzde son dönem böbrek yetmezliğinin en başarılı tedavi yöntemi böbrek naklidir. Böbrek nakli uzun ve sağlıklı bir yaşam sağlar. Böbrek nakli canlı veya kadaverik donörlerden (vericilerden) yapılır. Gerek canlı vericiden, gerekse kadaverik donörlerden yapılan başarılı böbrek nakillerinde Diyaliz tedavilerinde olduğu gibi böbrek fonksiyonlarından bazıları değil, tamamı yerine getirilir ve hastaların yaşam kalitesi artar. Tüm gelişmiş ülkelerde olduğu gibi ülkemizde de sağlık bakanlığı ilk aşama tedavisi olarak hastalara böbrek nakli konusunda bilgi verilmesini ve her hastanın bir organ nakli merkezinde kaydının bulunmasını gerekli görmektedir. Size böbrek vermek isteyen bir akrabanız varsa canlı böbrek nakli, böyle bir şansınız yok ise kadavra böbrek nakli listesine girmek için müracaat edebilirsiniz. Böbrek nakliyle kaybedilmiş fonksiyonlar yerine dönmekte ve hastaların yaşam kalitesi belirgin olarak artmaktadır. Diyaliz ihtiyacı gelişmiş her hasta hekimi tarafından aksi söylenmedikçe böbrek nakli için adaydır.
Ülkemizde 60 bin civarında diyaliz hastası bulunmakta 21.345 civarında hastada Sağlık Bakanlığının oluşturmuş olduğu Türkiye Organ ve Doku Bilgi Sisteminde (TODS) böbrek beklemektedir.
Böbrek nakli, hastaların beklenen yaşam süresini 3 katına kadar uzatabilmektedir. Nakil sonrası hastaların %80’ı eski işlerini sürdürebilmekte, özellikle genç hastalar evlenebilmekte ve çocuk sahibi olabilmektedir. Diyalize başlama aşamasına gelen böbrek hastalarının bir organ nakli merkezine başvurmaları gerekir. Canlı vericisi olan hastaların diyalize girmeden hemen nakil olmaları en iyi tedavi seçeneğidir.
Nakillerin öncelikli olarak kadavradan yapılması esastır. Ancak maalesef Ülkemizde kadavradan organ bağışı düşük seviyededir. Avrupa ülkelerinde organ vericilerinin %80’i kadavra, % 20’si canlı kaynaklıyken, Türkiye’de tam tersine organ vericilerinin % 75‘i canlı, % 25’si kadavra kaynaklıdır. Organ bağışının az olması da buna etkendir.
Sevdiklerimizle sağlıklı ve uzun bir hayat sürebilmek için diyalizde ve diyaliz aşamasında olan hastaların yakınlarının böbrek bağışlaması onlara verilebilecek en önemli hayat hediyesidir. Bu hastalar diyalizde uzun yıllar geçirmeden mümkün olan en kısa sürede nakil olabilirlerse vücutları daha az yıpranır ve nakil sonrası başarı artar. Canlıdan böbrek nakli sonrası böbreğin kadavra nakilde olduğundan çok daha uzun süre çalışmasını sağlamak mümkündür. Bunun en önemli sebebi kadavradan nakillin aksine canlıdan böbrek naklinde sağlıklı olduğu önceden detayla tetkik edilmiş olan bir böbrek nakledilir. Alıcı ve vericinin önceden iyice tetkik edilerek en iyi sağlık durumunda kontrollü bir şekilde ameliyat olmasının da bu başarıya katkısı vardır.
Böbrek nakli sadece hazırlık işlemleri ve operasyondan ibaret değildir. Bu aşamalardan başarı ile geçmiş ve böbrek nakli olmuş hastalar bundan sonraki dönemde Nefroloji uzmanı tarafından takip altına alınır. Böbrek nakillerinde önemli olan nakledilen böbreğin uzun yıllar çalışmasıdır.